تأثیر فرهنگ بر نظام آموزشی

در بحث فرهنگ مسائلی هم‌چون، باور فرهنگی، ارزش فرهنگی، شبه ارزش فرهنگی و ابزار فرهنگی وجود دارد. نظام آموزشی یک ابزار فرهنگی است و همه‌ی کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه فرهنگ معتقدند که آموزش تأثیر مهمی بر فرهنگ یک جامعه دارد. برای مثال، می‌توان به کشور سنگاپور اشاره کرد. کشور سنگاپور تا قبل از تحول آموزشی، در زمره فاسدترین کشورها از نظر حکومتی و اجتماعی قرار داشت، به‌گونه‌ای که جرم و جنایت در شهرها و خیابان‌های آن کشور مشهود بود. اما پس از تحول آموزشی و تغییر در آموزش و پرورش این کشور، از کودکان انسان‌هایی ساخته شد که این افراد با حفظ فرهنگ‌های صحیح خود و ایجاد فرهنگ سالم و حذف فرهنگ فاسد گذشته، آن را به کشوری توسعه‌یافته از نظر اقتصادی و اجتماعی تبدیل کردند. با بررسی دقیق‌تر متوجه می‌شویم که سنگاپور از آموزش به‌عنوان یک ابزار فرهنگی برای توسعه کشور استفاده کرده است. حال باید دید که چگونه این ابزار فرهنگی به وجود خواهد آمد و در مسیر درست قرار خواهد گرفت؛ در واقع، باورهای فرهنگی، ارزش و شبه ارزش فرهنگی تولید می‌کنند. این ارزش‌ها و شبه ارزش‌ها به‌وسیله ابزار فرهنگی در جامعه تزریق شده و تبدیل به فرهنگی می‌شود که در جامعه وجود دارد. اگر باوری اشتباه باشد، نتیجه آن شبه ارزش شده و جامعه را دچار یک فرهنگ نادرست و بیهوده می‌کند. پس برای به وجود آمدن یک فرهنگ صحیح باید یک باور درست را انتخاب نمود و از باورهای اشتباه دوری کرد و آن‌ها را حذف نمود.

بدیهی است که آموزش تأثیر مهمی بر تمام ارکان نظام حکومتی از جمله: نظام اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد، سنگاپور با استفاده از فاکتورهای تأثیر، شناخت فرهنگ درست از اشتباه و دوری از تعصبات بی‌مورد، سعی بر تصحیح نظام آموزشی خود بر اساس تغییر فرهنگ اشتباه گذشته و حفظ فرهنگ‌های صحیح و ایجاد فرهنگ سالم کرده و به نتایج قابل قبولی رسید. طبق مطالب گفته شده، همان‌گونه که آموزش و نظام آموزشی بر فرهنگ تأثیر مستقیم دارد به همان‌صورت فرهنگ بر تشکیل نظام آموزشی تأثیر خواهد داشت. در نظام آموزشی کشور خودمان نیز به همین‌صورت می‌باشد. بسیاری از ارکان‌ها و قوانین نظام آموزشی ما به علت وجود فرهنگی است که در جامعه وجود دارد، مانند فرهنگ اسلامی که موجب شده مدارس دخترانه و پسرانه به‌وجود آید. در حالی که در کشورهای غربی به‌خاطر عدم وجود این فرهنگ اسلامی، مدارس به صورت مختلط هستند. در نتیجه، اگر ما یک نظام آموزشی کارآمد می‌خواهیم، باید به بحث فرهنگ در جامعه توجه خاصی داشته باشیم. باید در نظر داشت که تأثیر فرهنگ بر اقتصاد، سیاست و حتی علوم پزشکی بسیار است، با استفاده از رابطه فرهنگ و نظام آموزشی و با یک برنامه‌ریزی دقیق و کارآمد می‌توان سرنوشت یک جامعه را در مدت زمانی کوتاه تغییر داد، مانند کشور سنگاپور که در فاصله زمانی بسیار کوتاهی متحول گردید و در حال حاضر جز کشورهای توسعه‌یافته محسوب می‌شود و اقتصاد بسیار قوی دارد.

نویسنده: سید میلاد نوابی